เวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้แนวปฏิบัติที่ดีด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุก

Share on

 816 

แลกเปลี่ยนเรียนรู้แนวปฏิบัติที่ดีด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning)

Active Learning เราได้ยินคำนี้มาพอสมควรว่า 4 – 5 ปีที่ผ่านมานั้นนโยบายการศึกษาให้คุณครูใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ว่าเป็นเรื่องของการเปลี่ยนครู เปลี่ยนการสอน และเปลี่ยนพฤติกรรมครูโดยหวังผลการเปลี่ยนแปลงผู้เรียน ซึ่งคุณครูทั่วประเทศได้ใช้กระบวนการนี้เข้าไปเป็นหนึ่งในการออกแบบการเรียนรู้ ซึ่งมีทั้งที่ครูที่จัดกระบวนการเรียนรู้ได้เป็นไปตามเป้าประสงค์และบ้างก็ยังไปไม่ถึงเป้าหมายของการเรียนแบบ Active Learning

ในเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ครั้งนี้เป็นการเล่าถึงประสบการณ์การทำหน้าที่ครูในฐานะผู้ออกแบบกระบวนการเรียนรู้ให้เหมาะสม การเปลี่ยนให้เด็กฝึกคิด มีความคิด ครูต้องเปลี่ยนบทบาทของตัวเองให้เป็นครูโค้ช/ครูกระบวนกร เป็นการแลกเปลี่ยนและสะท้อนคิดผลผลิตจากกระบวนการสอน โดยมีเป้าหมายให้นักเรียนมีสมรรถนะตามแกนหลักสูตรและสามารถแก้ปัญหารอบตัวได้ 

Active Learning ได้เปลี่ยนแปลงครูและนักเรียนไปอย่างไรบ้าง มาฟังเรื่องราวโดยนักเล่าเรื่องจาก 3 โรงเรียนต้นแบบ 

ปราณวรินทร์ ตันศิริเลิศ (ครูดาว )

โรงเรียนบ้านโพธิ์เอน จังหวัดกำแพงเพชร

Active Learning คืออะไร

คำว่า Active Learning ของครูดาวคือเด็กได้คลื่นไหวสมองและทำให้คนอื่นเข้าใจผ่านการสื่อสารได้ การเป็นครูโค้ช ที่ดีคือการสนับสนุน การเรียนรู้ของนักเรียน ส่งเสริมให้ได้คิดผ่านคำถามที่ช่วยให้นักเรียนไปค้นหาคำตอบด้วยตนเอง ผ่านเครื่องมือที่นักเรียนสามารถคิดและไปค้นหาด้วยตนเองได้ เมื่อนักเรียนเข้าใจสิ่งนั้นจะกลายเป็นองค์ความรู้ของนักเรียน กระบวนการที่เป็นเรียกว่า Active Learning จริง ๆ ไม่ใช่การเรียนแบบ Acting Learning

แลกเปลี่ยนเรียนรู้การสอน

คำว่าครูฟา (ครูกระบวนกร) ในความหมายของครูดาวจะเป็นครูที่เชื่อมโยงครูในโรงเรียน เครือข่ายระหว่างโรงเรียน เป็นครูที่จะสื่อสารประเด็น จับประเด็นที่เกิดขึ้นส่งต่ออีกให้เพื่อน / เครือข่าย เข้าใจความหมายของประเด็นที่เกิดขึ้นได้มากที่สุด

ปัญหาที่เกิดขึ้นและกระบวนการก้าวข้ามปัญหา

ปัญหาของ PBL คือครู ครูเป็นทั้งคนสำคัญและปัญหาในกระบวนการ PBL ปัญหาคือการเตรียมการสอน ครูดาวได้เล่าปัญหาของตนเองว่า ตารางสอนที่แน่นที่ทั้งสัปดาห์ไม่มีคาบว่างเลย  และระยะทางบ้าน – โรงเรียน ไปกลับวันละ 140 กม. กว่าจะถึงบ้านนั้นก็ค่อนข้างดึก ที่สำคัญการทำ PBL นั้นครูดาวเตรียมอุปกรณ์และต้องทดลองด้วยตนเองก่อน หลาย ๆ อย่างเริ่มไม่ไหว จนต้องแจ้งผู้อำนวยการว่างต้องการคาบว่างเพื่อทดลองทำกระบวนการ PBL ของตนเองเพื่อพร้อมเป็นคุณครู PBL ที่โยนโจทย์ให้นักเรียนได้เลย

คำถามที่ครูดาว ครูพร้อมที่จะทำ PBL ได้ ‘ใจ’ มาแล้วหรือยัง พร้อมจะเป็นครูที่พร้อมศึกษาเพื่อพัฒนาลูกแล้วหรือยัง จะเป็นแค่คน ๆ หนึ่งที่ทำหน้าที่รับราชการ มาทำงานเช้า เย็นก็กลับ แล้วก็ได้รับเงินเดือน เป็นอีกหนึ่ง life style ที่ทำได้ไม่ผิดขึ้นอยู่กับบริบทของหน่วยงานที่ทำอยู่ แต่สำหรับตัวครูดาวไม่ใช่ อะไรที่เกิดขึ้นกับนักเรียนครูดาวรู้สึกมีส่วนร่วมกับความรู้สึกนักเรียน ปัญหาเด็กที่เจอครูผู้สอนที่ไม่เข้าใจปัญหาการเรียนรู้ของเด็ก ครูดาวก็อยากมีส่วนเข้าไปร่วมแก้ปัญหา

ปัจจัยความสำเร็จที่ทำให้การเรียนรู้ Active Learning ที่ใช้ PBL เป็นฐานประสบความสำเร็จ

ในมุม PBL ปัจจัยความสำเร็จอยู่ที่ตัวคุณครู เพราะ PBL ไม่ได้เป็นการสอนแยกวิชา แต่เป็นการบูรณาการกับสาระวิชาอื่น เป็นเรื่องที่ค่อนข้างหนักมากสำหรับครูดาว และสิ่งสำคัญจะทำยังไงให้ผู้ปกครองเข้าใจว่าการเรียนแบบนี้เท่าเทียมกับโรงเรียนอื่นที่เรียนแยก 8 สาระวิชา จะทำอย่างไรให้เด็กเรียนรู้อย่างประสบความสำเร็จไม่ด้อยไปกว่าโรงเรียนอื่น และที่สำคัญให้ผู้ปกครองเข้าใจสิ่งที่โรงเรียนกำลังทำอยู่ ช่วงแรกยอมรับว่าเหนื่อยมาก ต้องทั้งใช้สนามพลังบวก สร้างพื้นที่ปลอดภัย มองนักเรียนอย่างไม่ตัดสิน บางทีลองไปล้มแล้วเริ่มใหม่หลายรอบมาก คิดอยู่ว่าจะทำอย่างไรที่จะไม่กลับไปสอนแบบเดิม ก็พยายามสู้ กลับมามองที่อะไรเป็นสิ่งที่อยากให้เด็กมาเรียนหนังสือ สิ่งนั้นก็คือ “ครู” จะทำอย่างไรให้เด็กรู้สึกว่ามาโรงเรียนแล้วไม่โดนครูตัดสิน ไม่โดยครูด้อยค่า เด็กจะเรียนรู้สิ่งนี้แล้วเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่ดี

ธนัญญา ธานี (ครูมิน)

โรงเรียนวัดศรีรัตนาราม (รัตนราษฎร์สงเคราะห์) จังหวัดพิษณุโลก

Active Learning คืออะไร

ครูมินแชร์ประสบการณ์ของคำว่า Active Learning ของตนเองว่าเมื่อไหร่ที่เด็กเริ่มคิดก็เป็น Active แล้วรู้จะรู้ได้อย่างไรว่านักเรียน Active อยู่หรือเปล่า ครูจะสังเกตได้จากกระบวนการทางความคิดที่เด็กต้องการสื่อสารออกมา

แลกเปลี่ยนเรียนรู้การสอน

ครูโค้ชไม่ใช่แค่เป็นครูหนุนเสริมให้กำลังใจ แต่เป็นครูที่วางแผน/ออกแบบกระบวนการเรียนรู้ ที่ให้นักเรียนได้คิดเอง ซึ่งครูนั้นต้องทำงานหนักพอสมควรที่จะต้องวางแผนออกแบบแต่ละการเรียนรู้ให้เด็กได้รู้ด้วยตัวเอง ครูโค้ชชี้แนะแนวทางให้นักเรียนหาคำตอบที่ต้องการได้ด้วยตนเอง

ปัญหาที่เกิดขึ้นและกระบวนการก้าวข้ามปัญหา 

ปัญหาของที่โรงเรียนในตอนนี้เป็นเรื่องของการประเมินผลของการสอนแบบกลุ่มสาระเป็นการสอนแบบบูรณาการการวัดประเมินผลของการสอนแบบที่เหลือจะไม่ใช่การวัดผลแบบเดิม ๆ อย่างงที่เคยทำ จะเป็นการประเมินฐานสมรรถนะ และฐานของ PBL ก็จะไปขัดกับตัวชี้วัดของ สพฐ. อีกปัญหาที่ตามมาคือ ผู้ปกครอง ที่ไม่เข้าใจว่าในการเรียนแบบนี้คะแนนที่เหลือทุกรายวิชาต้องเท่ากัน ในมุมของคนนอกจะไม่เข้าใจ 

การแก้ปัญหา ทุกครั้งที่มีการประชุมผู้ปกครองจะมีการอธิบายให้เข้าใจเรื่องการวัดผลประเมินผล ผู้ปกครองบางส่วนก็เข้าใจแต่ก็มีบางส่วนที่ไม่เข้าใจทำไมต้องเท่ากัน ต้องใช้เวลาเพื่อสร้างความเข้าใจและใช้กระบวนการ PLC เพื่อสร้างความเข้าใจกับผู้ปกครองให้เข้าใจจุดประสงค์การทำงานของครูและการวัดประเมินผล 

ปัจจัยความสำเร็จที่ทำให้การเรียนรู้ Active Learning ที่ใช้ PBL เป็นฐานประสบความสำเร็จ 

ครูคือปัจจัยสำคัญในการพัฒนานักเรียน โดยมี Head ใหญ่ เป็นผู้บริหารโรงเรียนที่เป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงการศึกษาภายในโรงเรียน เป็นแกนหลักในการสนับสนุนในการพัฒนา ในตอนแรกที่มีการเปลี่ยนแปลง จากเดิมที่ครูสอนเป็นรายวิชาหลักที่ต้องปรับตัวสอนแบบ PBL ก็มีทั้งครูที่ปรับตัวได้ และบางท่านก็สบายใจที่จะเปลี่ยนแปลงการสอนแบบเดิม ยกตัวอย่างตัวครูมินเองเป็นครูสอนวิทยาศาสตร์แต่ตอนนี้มาสอนแบบ PBL มีแรงกระแทกมาเหมือนกัน แต่เวลาเป็นเครื่องพิสูจน์ได้ว่า พฤติกรรมการเรียนรู้ของเด็กเปลี่ยนไปจากเดิม เกิดการเรียนรู้อย่างเห็นได้ชัด ผลลัพธ์ตรงนี้ทำให้ครูที่ไม่สบายใจเริ่มมองเห็นข้อดีและเริ่มปรับใช้ไปด้วยกัน อีกปัจจัยก็เป็นที่ตัวของนักเรียนถ้าเขาเปิดใจพร้อมที่จะเรียนรู้และปรับไปด้วยกัน 

รุ่งนภา สุวิพันธ์ (ครูแนน) 

โรงเรียนสาธิตวัดพระบรมธาตุ จังหวัดกำแพงเพชร

Active Learning คืออะไร

ครูแนนแชร์ประสบการณ์ Active Learning กระบวนการที่เด็กได้คิดโดยใช้กระบวนการของตัวเองและสื่อสารออกมาได้ สื่อการเรียนการสอนก็มีส่วนให้เกิดให้เกิดการเรียนรู้แต่ไม่ใช่ปัจจัยสำคัญของ Active Learning แต่เน้นไปที่กระบวนการทำให้เด็กได้คิดเองมากกว่า 

แลกเปลี่ยนเรียนรู้การสอน

ครูแนน ตอนสมัยฝึกสอนเป็นครูที่เปิดหนังสือสอน แต่พอได้มาเป็นครูเต็มตัวก็เปลี่ยนวิธีการสอนโดยมีผู้อำนวยการเป็นแกนนำ ปัจจุบันสอนวิชาเลขความยากจะอยู่ที่การโค้ชให้เด็กคิด โดยในทีมครูต้องวางแผนการสอนเพื่อให้เด็กดึงศักยภาพในตัวเองออกมาให้ได้ 

ปัญหาที่เกิดขึ้นและกระบวนการก้าวข้ามปัญหา 

ครูแนนสอนประถมศึกษาชั้นปีที่ 6 หาส่วนใหญ่จะเป็นจากความคาดหวังจากผู้ปกครอง การแข่งขันสูง และผู้ปกครองคาดหวังให้ลูกหลานต่อในมัธยมที่ดี ผู้ปกครองไม่ค่อยโอเคกับการสอนแบบ PBL ซึ่งผู้ปกครองมองว่านักเรียนจะมีองค์ความรู้ไปสู้คนอื่นได้อย่างไร ทักษะสร้างเมื่อไรก็สร้างได้ ขอให้ลูกหลานมีความรู้ก่อน คิดว่าลูกหลานเรียนรู้แบบ passive ที่ ท่องได้ จำได้ ตอบได้ คือเด็กเก่ง ต้องอาศัยการอธิบายให้ผู้ปกครองเข้าใจเป็นอย่างมาก 

ปัจจัยความสำเร็จที่ทำให้การเรียนรู้ Active Learning ที่ใช้ PBL เป็นฐานประสบความสำเร็จ 

– ผู้บริหารช่วยสนับสนุนเป็นโค้ชของครูอีกที

– PLC การทำแผนการเขียนแผนการเรียนการ ทำงานเป็นทีมช่วยกันคิดช่วยกัน

– ออกไปพบเครือข่ายกรรมการสถานศึกษา ชุมชนหนุนเสริม จะได้เห็นไอเดียในการทำงานมากขึ้น 

📍 รับชม Live ของกิจกรรม : แลกเปลี่ยนเรียนรู้แนวปฏิบัติที่ดีด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ได้ที่ 👇

https://fb.watch/mkBQpbKiQw/

Writer

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments

Most Popular

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • เปิดใช้งานตลอด

บันทึกการตั้งค่า