สรุปประเด็นแลกเปลี่ยนแนวทางการออกแบบการขับเคลื่อนงาน

จังหวัดลำปาง จังหวัดสุรินทร์ และจังหวัศรีสะเกษ

แนวทางการขับเคลื่อนขบวนการโรงเรียนพัฒนาตนเอง (TSQM) เพื่อเป้าหมายของสร้างความยั่งยืนในการดำเนินการโครงการพัฒนาคุณภาพการศึกษา โดยที่แต่ละจังหวัดสามารถนำเสนอต้นทุนในพื้นที่ และ Core Team ที่สำคัญของจังหวัดในด้านต่าง ๆ เพื่อเป้าหมายการทำงานระดับจังหวัดเกิดการบูรณาการกันในทุกภาคส่วน เป็นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระดับจังหวัดโดยนำเสนอแผนการดำเนินงานขับเคลื่อนขบวนการโรงเรียนพัฒนาตนเอง  (TSQM) ที่มีแผนงานได้ให้ทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องทั้งภาคการศึกษา ภาคเอกชน ภาคประชาชน เข้ามามีส่วนร่วมขับเคลื่อนการศึกษาเพื่อให้สามารถดำเนินงานได้ตามแผนการขับเคลื่อน 3 ปี โดยมี 3 จังหวัดร่วมนำเสนอประเด็นที่โดดเด่น และชี้ประเด็นสำคัญแผนการดำเนินงานของจังหวัดที่สอดคล้องกับเป้าหมายของโครงการ มีกลไกการจัดการพัฒนาโรงเรียน และพัฒนานักเรียนของตนเอง ตามหลักของกระจายอำนาจและมีอิสระในการบริหารจัดการ ทั้งการระดมทรัพยากรและจัดสรรงบประมาณเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์และผลลัพธ์ทำงานการเรียนรู้ของผู้เรียนให้สอดคล้องกับทักษะในศตวรรษที่ 21 และดีขึ้น ทั้งในมิติค่านิยม (Values) ทัศนคติและอุปนิสัย (Attitudes) ทักษะ (Skills) และความรู้ (Knowledge)

📌 จังหวัดลำปาง นำเสนอโดย ผศ.ดร.วิยดา เหล่มตระกูล คณบดีคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง 

📌 จังหวัดศรีสะเกษ นำเสนอโดย อาจารย์เสนีย์ เรืองฤทธิ์ราวี ตัวแทนองค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ

📌 จังหวัดสุรินทร์ นำเสนอโดย ดร.วราภรณ์ บุญเจียม รองศึกษาธิการจังหวัดสุรินทร์ 

ดำเนินรายการโดย 

ดร.เจือจันทร์ จงสถิตอยู่ ที่ปรึกษาคณะอนุกรรมการฯ

รองศาสตราจารย์พิณสุดา สิริธรังศรี ผู้ทรงคุณวุฒิ 

ดร.เจือจันทร์ จงสถิตอยู่ ผู้ทรงคุณวุฒิ ได้กล่าวเริ่มต้นบนเวทีถึงเป้าหมายของการให้โอกาส และความเสมอภาคแก่เด็กและเยาวชนอย่างเท่าเทียมกัน การปฏิรูปการศึกษานั้นไม่ง่ายต้องใช้เวลาและต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน หลังจากที่ทำโครงการ TSQP มาแล้ว การทำงานต้องมีการขยับเขยื้อนเปลี่ยนวิธีการดำเนินงานให้เข้มแข็งขึ้น สร้างการมีส่วนร่วมมากขึ้น ไม่ใช่การทำงานเป็นโปรเจกต์แล้วก็จบไปแต่ต้องเป็นการทำงานอย่างยั่งยืน โดยในข้อเสนอที่นำเสนอของแต่ละจังหวัดนั้นมีความแตกต่าง ความเข้มแข็งที่หลากหลาย โดยมีประเด็นหลัก ๆ เพื่อให้เกิดความร่วมมือในการทำงานกับภาคส่วนต่างๆ มีสปอนเซอร์ใหญ่ผู้ประสานงานดูแลโครงการเป็น Partnership ที่เข้มแข็ง โดยมี Core Team ขับเคลื่อนเชิงพื้นที่ (Area-based Education) โดยมีเป้าหมายการขับเคลื่อนในทุกโรงเรียนในเขตพื้นที่ (สพป./สพม.) หรือมากกว่าหนึ่งเขตพื้นที่การศึกษา โดยมีข้อเสนอที่มีประเด็นที่น่าสนใจ 3 จังหวัด ที่แตกต่างในบริบทของต้นทุนของจังหวัดและในแง่ของผู้ประสานงานดูแลโครงการ

รองศาสตราจารย์พิณสุดา กล่าวเสริมถึงความเข้มแข็งของโครงการ TSQM ประเด็นแรก เป็นตัวกลางเชื่อมโยงประสานให้จังหวัดทำงานเชิงบูรณาการกันมากขึ้นเป็นกลไกที่ดีมาก ประเด็นสอง เห็นความหลากหลายของเจ้าภาพหลักของจังหวัดของเสนอที่มีทั้งภาครัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หน่วยงานการศึกษาขั้นพื้นฐาน ระดับอุดมศึกษา จนถึงศึกษาธิการจังหวัด เป็นต้นแบบที่ดีของโครงการที่มีจุดร่วมที่น่าสนใจ

การหนุนเสริมโดย กสศ. 

• ระบบสารสนเทศคุณภาพ (Q-info)
• กระบวนการประเมินเชิงพัฒนา (Developmetal Evaluation)
• กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของชุมชนวิชาชีพ (PLC)
• เครื่องมือวัดผลการเรียนรู้
• งานมหกรรมพัฒนาระบบการศึกษา
• กลไกการประสานงานในระดับจังหวัด

📌 จังหวัดลำปาง

นำเสนอโดย ผศ.ดร.วิยดา เหล่มตระกูล คณบดีคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง ตัวแทนด้านวิชาการ ขับเคลื่อนด้านการบริหารจัดการการพัฒนาคุณภาพโรงเรียน มาในนามของ “สมัชชาการศึกษานครลำปาง” หัวใจเชื่อมหลักของกลุ่มคนที่ทำงานขับเคลื่อนพัฒนาการศึกษาที่ไม่มีการแบ่งแยกหน่วยงาน เขตการศึกษา ภาคหน่วยงานเอกชน ประชาชน สามารถมีส่วนร่วมกับสมัชชาการศึกษานครลำปาง แต่ว่าสมัชชา ฯ ไม่ได้มีฐานะเป็นนิติบุคคลจึงไม่สามารถรับทุนจากหน่วยงานอื่นได้ และด้วยความร่วมมือที่ดีระหว่างเครือข่ายจึงขอความอนุเคราะห์จากท่านอธิการบดีมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปางเป็นหน่วยรับทุน และดำเนินงานร่วมกันเพื่อดำเนินงานตามจุดประสงค์โครงการ ใน 3 ด้าน  

1. ด้านการออกแบบกลไกการทำงาน
2. การค้นหาโรงเรียนกลุ่มเป้าหมาย
3. สร้างกลไกเชิงระบบที่จะระดมทรัพยากรจากภาคต่าง ๆ ได้

กลุ่มเป้าหมาย 

• กลุ่มเป้าหมายในการขับเคลื่อนต้นทุนโรงเรียน TSQP 9 โรงเรียนชั้นประถมศึกษาและมัธยมศึกษา
• ขยายสถานศึกษาขนาดเล็กและขนาดกลาง 246 ศูนย์/โรงเรียน

องค์กรภาคีเครือข่าย

• คณะทำงานระดับจังหวัด ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม หัวหน้า บุคลากรของภาคีเครือข่าย และภาคีมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต
• บุคลากรในหน่วยงานสนับสนุนการดำเนินกิจกรรม

กลุ่มรับผลประโยชน์ร่วม

• สถาบันการศึกษาในท้องถิ่น และเด็กเยาวชนด้อยโอกาสได้รับการพัฒนา 
• ผู้บริหาร ครู ศึกษานิเทศก์ และอาจารย์ได้รับการพัฒนายกระดับสมรรถนะ
• เครือข่ายผู้ปกครองและชุมชนมีส่วนร่วม

การดำเนินงานที่สอดคล้องกับผลผลิตตามกรอบการดำเนินงาน เริ่มต้นด้วยการ Mapping ข้อมูลทั้งหมดเพื่อทำเดินการ จัดการอบรมทำความเข้าใจโรงเรียน TSQM กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จัดทำเวทีสาธารณะเพื่อ Kick Off โครงการมีการทำ MOU ความร่วมมือระหว่างหน่วยงาน แบ่งออกเป็นภาคีเครือข่ายสำคัญ 3 ส่วน 

1. ภาคีที่สนับสนุนในเชิงนโยบาย โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธานการดำเนินงาน กศจ. ภาคีที่สนับสนุนในเชิงนโยบาย ต้นสังกัด เหล่ากาชาด กศธ. อปท. อบจ. อบต. หน่วยงานต้นสังกัดของครู เพื่อการเข้าถึงและการรับรู้ TSQM
2. ภาคีด้านวิชาการ มีการประสานงานอุดมศึกษา 8 แห่ง  โรงเรียน TSQP เขตพื้นที่การศึกษา โดยมีทีม มรภ.ลำปาง เป็นทีมหลักในการประสานงาน 
3. ภาคีด้านทรัพยากร (ทุน) ที่สนับสนุนการศึกษา และคอนเนคชันระหว่างหน่วยงานเอกชนที่เห็นผลงานของสมัชชาจัดระดมทุนเพื่อสนับสนุนพัฒนาการศึกษา 

จัดทำแผนการขับเคลื่อน 3 ปี ออกเป็น 3 ระยะ โดยใช้กระบวนการของ Developmental Education (DE) จัดทำ Action Plan เพื่อพัฒนาบุคลากรในพื้นที่ การวิเคราะห์บริบท และความต้องการจำเป็นในการพัฒนาโรงเรียน การเหนี่ยวนำโรงเรียนโดยใช้ข้อมูล (Data) เป็นฐานในการวิเคราะห์สภาพปัญหาการทำแนวทางขับเคลื่อนกลไกการทำงาน วางแผน การพัฒนาเครือข่าย แผนการจัดการความเสี่ยง และแนวทางการเชื่อมโยงผู้ปกครอง 

รองศาสตราจารย์พิณสุดา กล่าวเสริมถึงจังหวัดลำปางมีต้นทุนที่สูงมาก การใช้ความร่วมมือที่เข้มแข็งความเป็นจังหวัดของตนเองมาขับเคลื่อนกลไกการศึกษา ที่จะเห็นได้จากผู้ว่าราชการจังหวัดเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการโดยใช้การคิดวิเคราะห์ข้อมูลอย่างเป็นระบบ 

คุณหญิงกษมา วรวรรณ ณ อยุธยา ที่ปรึกษาคณะอนุกรรมการพัฒนาคุณภาพโรงเรียนทั้งระบบ ได้กล่าวเสริมในประเด็น จังหวัดลำปางมีต้นทุนที่สูง เกิดจากการเตรียมตัวมีการรักในจังหวัดของตัวเอง โดยใช้กลไกการศึกษามาขับเคลื่อนจังหวัด เกิดเป็นภาพการทำงานร่วมกันอย่างเด่นชัด ไม่ว่าท่านใดจะต้องลงมาทำหน้ารับไม้ส่งต่อความร่วมมือได้ดี สิ่งที่สำคัญนั้นลำปางมีข้อมูลพื้นฐาน มีการวิเคราะห์เชิงระบบ และมีจุดเด่นที่สามารถขยายต่อออกมาจาก TOR และสามารถพัฒนาจาก TOR ให้เพิ่มขึ้นได้เพียงแต่ต้องเพิ่มในประเด็นกลไกที่จะนำมาสู่ประเด็นการเปลี่ยนแปลง

📌จังหวัดสุรินทร์ 

นำเสนอโดย ดร.วราภรณ์ บุญเจียม รองศึกษาธิการจังหวัดสุรินทร์ เล่าถึงสุรินทร์ที่ทำงานร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) 

การดำเนินงานของสุรินทร์ที่ได้ดำเนินการอยู่ปัจจุบันเป็นการดำเนินงานปฏิบัติจริงในพื้นที่ โดยการขับเคลื่อนโดยมีที่ผู้อยู่เบื้องหลังสนับสนุนในภาคส่วน โดยแกนหลักศึกษาธิการจังหวัด และเชิญผู้มีส่วนร่วมที่รู้จริงเรื่องการศึกษาเข้ามามีส่วนร่วมเพื่อวางแผนร่วมกันดำเนินงานต่อด้วยกันอย่างไร

ความสำเร็จจะเกิดขึ้นได้ผู้บริหารต้องให้การสนับสนุน ซึ่งเป็นหน้าที่สำคัญของ ดร.วราภรณ์ ซึ่งก็ได้รับการยอมรับเป็นอย่างดี เพียงแต่หน้าที่ของ ศธ. จังหวัดนั้นดูแลเฉพาะโรงเรียนเอกชนจำนวน 10 โรง จะทำอย่างไรให้เดินหน้าไปพร้อมกัน จึงเรียนเชิญผู้อำนวยการเขตการศึกษาต่าง ๆ เข้าร่วม โดยมีศึกษานิเทศก์ 66 คน จาก 3 เขตประถมศึกษา 1 เขตมัธยมศึกษา โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน 7 โรงเรียน โดยที่ทุกหน่วยงานที่กล่าวมาตกลงให้ความร่วมมือการขับเคลื่อนกันอย่างพร้อมเพรียง โดยสุรินทร์กําลังดําเนินการเป็นพื้นที่นวัตกรรมมี โรงเรียนสนับสนุน 350 โรงเรียน 99 โรงเรียนไปหนุนเสริม จังหวัดสุรินทร์มีเป้าหมายที่จะส่งเสริมผู้เรียนให้มีคุณภาพตามที่ กสศ. กําหนดและจังหวัดสุรินทร์จะต้องได้รับการขึ้นเป็นจังหวัดพื้นที่นวัตกรรม

ต้นทุนที่เข้มแข็งของจังหวัดสุรินทร์ปัจจัยสำคัญที่ช่วยขับเคลื่อนการศึกษา

– 56 โรงเรียนเดิมที่เข้าร่วมโครงการ กสศ. 

– 4 เครือข่ายร่วมพัฒนา

1. มูลนิธิเพื่อทักษะแห่งอนาคต
2. เขตพื้นที่การศึกษาสุรินทร์เขต 2 
3. ลำปลายมาศพัฒนา 
4. มหาวิทยาลัยขอนแก่น 

– สพป. สุรินทร์ 2 ใช้ Q-info 100% จำนวน 218 โรงเรียน

– ผู้ทรงคุณวุฒิ / ผู้เชี่ยวชาญ ที่ช่วยเติมเต็มในส่วนที่ต้องพัฒนาต่อ

– อาสาสมัครกระทรวงศึกษาธิการ ที่ทุกอำเภอหนุนเสริมเด็กที่ไม่ได้อยู่ในสังกัดโรงเรียน 

การดำเนินงานที่เติมเต็มด้วยหลักคิด “SURIN444” นั้นประกอบด้วย 

S: Schools Surin  โรงเรียนในจังหวัดสุรินทร์ 

U: Unity ผู้เรียนที่เป็นเป้าหมายในการพัฒนา Core Team ต้องเข้าใจภาพทั้งหมดเพื่อขับเคลื่อนไปพร้อมกัน

R: Reflection  การสะท้อนผลการทํางานร่วมกันเน้นการมีส่วนร่วมในคณะกรรมการการศึกษาจังหวัดสุรินทร์

I: Information  ระบบสารสนเทศในการพัฒนาโรงเรียน และ Q-info

N: Network การสร้างเครือข่ายความร่วมมือที่เข้มแข็ง

4: กลุ่มบุคคลในการพัฒนา 

1) ผู้บริหารปรับเปลี่ยนการบริหาร 

2) ศึกษานิเทศก์เปลี่ยนวิธีการนิเทศ

3) ครูปรับเปลี่ยนวิธีการสอน เป็น Active Learning 

4) นักเรียนปรับเปลี่ยนการเรียนรู้

4: เครื่องมือสำคัญในการพัฒนา 4 ประเภท 

1) Professional Learning Community (PLC)

2) ระบบการช่วยเหลือนักเรียน

3) Coaching กระบวนการชี้แนะการโค้ชชิ่งภายใน และโค้ชชิ่ง 3 ระดับ 

• ระดับจังหวัด ผู้ทรงคุณวุฒิ อาจารย์มหาวิทยาลัย 
• ระดับต้นสังกัด ศึกษาธิการจังหวัด และเขตพื้นที่การศึกษา  
• ระดับโรงเรียน พัฒนาครูแกนนำ

3) INFO ข้อมูลสำคัญต่าง ๆ ที่ช่วยในการจัดการข้อมูลเช่นระบบ Q-info 

4: ผู้สนับสนุน 4 กลุ่ม 

1) ผู้ทรงคุณวุฒิผู้เชี่ยวชาญ สำนักงานศึกษาธิการจังหวัด 4 เขตพื้นที่การศึกษา โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน 

2) Smart Coaching Team ทีมที่ช่วยเสริมสร้างหนุนเสริมพลังการเรียนรู้ด้วยทีมที่เป็นเลิศ

3) บุคลากรในพื้นที่

4) เครือข่ายชุมชน ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษา เครือข่ายวิชาการ

ดร. เจือจันทร์ จงสถิตอยู่ ที่ปรึกษาคณะอนุกรรมการพัฒนาคุณภาพโรงเรียนทั้งระบบ กล่าวเสริมในประเด็นเยาวชนในสุรินทร์ที่เป็นพื้นที่รับผิดชอบ ของ ศธจ. มีการดูแลการศึกษานอกระบบ และทั้งมองเห็นแนวทางการพัฒนาเด็กในสังกัดอื่น ๆ ที่จะช่วยพัฒนาคุณภาพเด็กให้เกิดความเสมอภาค เป็นพื้นที่ที่คิดว่าสำคัญมากในการพัฒนาขับเคลื่อนการเรียนรู้

📌 จังหวัดศรีสะเกษ 

นำเสนอโดย นายเสนีย์ เรืองฤทธิ์ราวี  ตัวแทนองค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ

นำเสนอใน 3 ประเด็น 

1. ศรีสะเกษ พื้นที่นวัตกรรมการศึกษา 

เนื่องจากการศึกษาแบบเดิมไม่ตอบโจทย์คนยุคใหม่ ที่ต้องมีทักษะการเรียนรู้การคิด โดยมีความร่วมมือจากมูลนิธิสยามกัมมาจล สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย: TDRI และ TED เข้ามาร่วมคิดเพื่อพัฒนาเป็นพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาปี 2561 (ก่อนที่จะมีประกาศอย่างเป็นทางการ)  

จังหวัดศรีสะเกษสร้างความเข้มแข็งให้โรงเรียนได้อย่างไร 

ศรีสะเกษเป็นจังหวัดขนาดใหญ่ที่มีประชากรประมาณ 1 ล้าน 4 แสนกว่าคน 5 เขตพื้นที่การศึกษา (ประถมศึกษา 4  เขต มัธยมศึกษา 1 เขต) เริ่มต้นการคิดเพื่อเป็นนวัตกรรมการศึกษาด้วยองค์การบริหารส่วนจังหวัด  เขตพื้นที่การศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษแต่จะทำให้คนเชื่อได้อย่างไร จึงเริ่มต้นที่จะทำให้คนส่วนใหญ่เชื่อว่าสิ่งที่จะร่วมมือกันนั้นดีอย่างไร จึงคิดว่าภายใต้บริบทนี้ต้องสร้างรูปแบบการเรียนรู้แบบ Active Learning ให้คนเห็นก่อน ไม่ว่าจะเป็นระบบการศึกษาแบบองค์รวม โรงเรียนเปลี่ยนแปลงเชิงระบบแบบ (Whole School Approach) ลำปลายมาศพัฒนา เพาะพันธุ์ปัญญา Project-based Learning (PBL) Brain Based Learning (BBL) การศึกษาชั้นเรียน (Lesson Study) และกิจกรรมการเรียนรู้แบบเปิด (Open Approach) ของรองศาสตราจารย์ ดร.ไมตรี อินทร์ประสิทธิ์ กระบวนการเหล่านี้อยู่ภายใต้การหนุนเสริมในด้านงบประมาณจากมูลนิธิสยามกัมมาจลเป็นกองกําลังทุนเป็นหัวใจหลัก ในการขับเคลื่อนการพัฒนา DE โดยเชิญผู้ทรงคุณวุฒิมาพัฒนาโรงเรียนในพื้นที่ คือการให้เด็กได้เก็บตวงความรู้ มีทักษะการเรียนรู้ นักเรียน คือผู้ที่เก่งในการเรียนรู้ตามพื้นฐาน และความสนใจพัฒนาการเรียนการสอนที่จะนำไปพัฒนานักเรียนในรูปแบบใหม่ โดยดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง

2. สร้างกลไกการขับเคลื่อนระดับจังหวัด โดยมูลนิธิสยามกัมมาจลผู้สนับสนุนที่ให้ความทั้งทุนและการจัดกระบวนการต่าง ๆ เพื่อให้นักเรียนมีทักษะการเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนเป็นคนเก่งที่จะเรียนรู้ จะเป็นทักษะที่จะติดตัวไปตลอดชีวิต ซึ่งไม่สามารถทำงานโดยลำพังได้ ต้องสร้างกลไกความร่วมมือในพื้นที่ โดยเริ่มจากผู้ว่าราชการจังหวัดให้เห็นถึงโดยเป้าหมายการพัฒนากำลังคนในจังหวัดให้มีศักยภาพที่แตกต่างโดยมีทักษะการเรียนรู้ มีสมรรถนะ จนเกิดเป็น Agenda 10 การพัฒนาพื้นที่การศึกษาสร้างกลไกการทำงานระดับจังหวัด และได้รับงบประมาณสนับสนุนปีละประมาณ 5-8 ล้านบาทเพื่อดำเนินการพัฒนาการศึกษาระดับจังหวัด 

3. การดำเนินงานในระดับจังหวัดโดยองค์การบริหารส่วนจังหวัด ยกตัวอย่างประเทศสิงคโปร์ที่พัฒนาจนเป็นผู้นำทางการศึกษา โมเดลการพัฒนาการศึกษาโรงเรียนเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ และการรวมตัวกันเป็นเครือข่ายการทำงาน ทำงานเชื่อมโยงหน่วยงานการศึกษาระดับจังหวัดมาร่วมกันทำงาน โดยที่ทาง อบจ. จัดสรรงบประมาณด้านการศึกษามากกว่าปกติ เพื่อสนับสนุนให้โรงเรียนมีทุนในการพัฒนาด้านวิชาการตามรูปแบบที่โรงเรียนมีความพร้อม และขยายการดำเนินงานออกไปโดยอิงรูปแบบการดำเนินงานโรงเรียน TSQP และเชื่อมโยงระหว่างเครือข่ายกับสำนักงานศึกษาธิการจังหวัดเป็นหน่วยเลขาของคณะกรรมการขับเคลื่อนพื้นที่นวัตกรรมที่มีหน้าที่โดยตรงตาม พรบ. พื้นที่นวัตกรรม และให้องค์การบริหารส่วนจังหวัดเป็นแกนหลักในการขับเคลื่อน TSQM โดยการต่อยอดการขับเคลื่อนหน่วยงานในเครือข่ายเดิมและสร้างความเข้มแข็งที่ต่อเนื่องกับเครือข่ายที่ดูแล

คุณหญิงกษมา วรวรรณ ได้เติมเต็มตัวอย่างของพื้นที่ทั้ง 3 เห็นว่าโรงเรียนหลายโรงเรียนมีบริบทที่แตกต่างกัน นั้นสามารถพัฒนาเป็นโรงเรียนที่ดีได้ในรูปแบบที่ต่างกัน เป็นความพยายามผสมเกสรที่ไม่เป็นสาวกรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง และมีความหลากหลาย โดยโจทย์วันนี้เป็นเรื่องของการสร้างระบบที่เอื้อหนุนให้สามารถเกิดโรงเรียนที่มีคุณภาพในรูปแบบที่หลากหลาย ลำปางเป็นตัวอย่างของการรวมตัวในจุดเล็กเพื่อขยายเป็นจุดใหญ่ ส่วนของ ดร.วราภรณ์ รองศึกษาธิการจังหวัดสุรินทร์ที่แสดงฝีมือของ ศธ. จังหวัดที่หลอมรวมพลังทุกฝ่ายไม่เว้นแม้แต่เด็กนอกระบบ 

รองศาสตราจารย์พิณสุดา สิริธรังศรี หัวหน้าทีมวิจัย ประเมิน และถอดบทเรียน โครงการ TSQP ได้แสดงความคิดเห็นถึงจุดเด่นของจังหวัดที่นำเสนอใน 2 ประเด็นสำคัญ 

1. ประเด็นที่ดีที่สุดของโครงการนี้ของโครงการในแง่เป็นตัวกลางในการประสานงานกับทุกภาคส่วนเพื่อสร้างความเข้มแข็งภายในจังหวัด ทำให้จังหวัดทำงานเชิงบูรณาการกันมากขึ้น 
2. ต้นแบบโครงการที่เห็นความหลากหลายของผู้เสนอโครงการ ทั้งของรัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น การศึกษาระดับพื้นฐาน ศึกษาธิการจังหวัด และระดับอุดมศึกษา 

ข้อมูลประกอบการเขียน

การขับเคลื่อนวาระจังหวัดศรีสะเกษ เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน

https://www.mnre.go.th/sisaket/th/news/detail/116940